Zgodnie z definicją, mediacja rodzinna jest procedurą rozwiązywania konfliktu, w której bezstronny i neutralny mediator towarzyszy członkom rodziny w procesie uzgodnień za ich dobrowolna zgodą oraz przy zachowaniu poufności.

Mediator pomaga stronom w zdefiniowaniu kwestii spornych, określeniu potrzeb i interesów stron oraz, o ile taka jest ich wola, wypracowaniu wzajemnie satysfakcjonującego porozumienia.

Konflikt rodzinny charakteryzuje się przede wszystkim wielowątkowością i często długim okresem narastania, a przy tym dotyka bliskiej relacji o fundamentalnym znaczeniu psychologicznym i społecznym. Złożone i niejednoznaczne kwestie praktyczne, konkretne i wymierne współwystępują z symbolicznymi, emocjonalnymi i psychologicznymi potrzebami oraz istotnymi wartościami. Pojawiające się w efekcie silne emocje u stron utrudniają racjonalną analizę i skupienie się na planowaniu przyszłości.

Uczestnicy mediacji, mając poczucie autorstwa przyjętych rozwiązań, zyskują większą kontrolę nad swoim losem, poczucie odpowiedzialności za przyjęte rozwiązania jak również gotowość do ich przestrzegania. Zwiększa to przede wszystkim trwałość zawartych porozumień, lecz również przyczynia się do wzrostu satysfakcji uczestników mediacji z samodzielnie wypracowanych pomysłów. Wyroki sądowe tego nie dają.